Cortenoever

Natuurwaarden en piekafvoer hand in hand

Cortenoever

Voor het terugleggen van de IJsseldijk bij Cortenoever, in de gemeente Brummen, kocht het Bureau Beheer Landbouwgronden (BBL) een aantal landbouwbedrijven aan. Voortvloeiend uit deze aankoop heeft de provincie Gelderland het eigendom verworven van ongeveer 50 hectare grond in de uiterwaard. Zo ontstond een solide basis voor verdere duurzame ontwikkeling van dit deel van de IJssel. Zowel voor waterveiligheid, rivierbeheer, landbouw, natuurontwikkeling en het verbeteren van de leefbaarheid. De provincie Gelderland heeft Hofstra|Heersche gevraagd een werksessie met belanghebbenden te organiseren en een schetsontwerp op te stellen voor de uiterwaarden van Cortenoever.

De uiterwaarden bij Cortenoever vallen op door hun rijke, kleinschalige reliëf: de uiterwaarden zijn een zogenaamd ‘kronkelwaardenlandschap’. Een dergelijk landschap komt nog maar zelden in ongeschonden staat voor. Het ontstond doordat de rivier zich in het verleden voortdurend verlegde. In de buitenbochten trad erosie op, in de binnenbocht juist sedimentatie. Zo ontstond een afwisselend landschap van stroomruggen en verzande geulen. De hogere delen waren geschikt voor bewoning en een enkele kleine akker, de lagere gronden waren in gebruik als hooiland. Hagen van meidoorn en ander, doornig struweel dienden als natuurlijke afscheiding.

Dit waardevolle, karakteristieke mozaïeklandschap is wezenlijk anders dan het landschap in de uiterwaarden van andere rivieren. Het is belangrijk dit karakter te behouden en waar mogelijk te versterken. Daarnaast wordt gezocht naar locaties waar zich hard- en zachthoutooibos kan ontwikkelen en is het belangrijk dat de oppervlakte stilstaand (kwel)water toeneemt. Van deze ontwikkelingen profiteren meerdere planten- en diersoorten. Tijdens een workshop met diverse belanghebbenden, waaronder het waterschap, Rijkswaterstaat en Staatsbosbeheer, is een eerste aanzet voor de inrichting gemaakt. Hofstra|Heersche werkte deze aanzet uit tot een schetsontwerp waarin alle doelen en opgaven aan bod kwamen.

Het mozaïeklandschap werd in het ontwerp verder verfijnd. Op hoge plekken in de nabijheid van erven worden natuurakkers ontwikkeld. Door de kronkelwaarden te ontdoen van slib vangen de geulen weer kwelwater van de Veluwe af, terwijl op de hogere delen glanshaverhooiland of hardhoutooibos kan ontstaan. Nieuwe wegen zorgen, in aansluiting op de reeds bestaande infrastructuur, voor een optimale beleving van het gebied. Een afwisseling tussen lucht, water en land, tussen geurend hooi en bloemrijke akkers. Een landschap zoals Jan Voerman het geschilderd kon hebben.