Fort Pannerden
Belevingscentrum
Fort Pannerden had lange tijd een militaire functie. Het fort was bedoeld als sperfort om de vijand zo lang mogelijk tegen te houden tot de inundatiewerken van de Nieuwe Hollandse Waterlinie functioneerden. Daarnaast moest het fort zien te voorkomen dat het Pannerdensch Kanaal afgedamd zou kunnen worden, waardoor de Nieuwe Hollandse Waterlinie zonder water kwam te zitten. In het belevingscentrum krijgt de bezoeker informatie over deze militaire geschiedenis te zien, zoals over de ‘Kringenwet’.
Geïnspireerd door het verleden
Om het belevingscentrum goed te doen functioneren zijn er enkele nieuwe voorzieningen gewenst. Hofstra|Heersche heeft het ontwerp hiervoor gemaakt.
Bij het dorpje Sterreschans hebben we een parkeervoorziening ingepast in de Biezewei. Van hieruit start de wandeltocht op weg naar het fort. Het schootsveld rond het dorp wordt hiervoor gereconstrueerd en achterstallig onderhoud wordt weggewerkt. De entree langs de weg naar het fort is opnieuw vormgegeven.
Verschillende routes leiden vervolgens naar het fort. Een nieuwe struinroute door de fraaie uiterwaarde, en de nette schoenenroute over de huidige weg. Langs de route komt men in aanraking met het militaire verleden van het gebied. Zo komen er aan weerszijde van de weg geschutsdijken, alwaar men nu kan plaatsnemen om uit te rusten. Ook de historische kringenwet is zichtbaar gemaakt.
Kringenwet
De kringenwet hield in dat er binnen een straal van driehonderd en zeshonderd meter binnen het fort toestemming nodig was voor gebouwen. Deze gebouwen moesten van hout zijn, zodat ze in geval van oorlog in brand konden worden gestoken om het schootsveld vrij te maken. Onder andere deze unieke wet maken we door diverse ingrepen zichtbaar in het veld.
De geschiedenis komt tot leven
De buitenruimte op en rond het fort en de entree worden aangepast om plaats te bieden aan horeca. Door de oorspronkelijke toegang met karakteristieke, functionele bocht te herstellen ontstaat op een slimme manier ruimte voor een terras met fantastisch uitzicht.
Elders in het gebied wordt een uitkijkpunt geplaatst. Dit krijgt de vorm van een ‘baken’ dat exact op de overgang van twee kringen staat. De binnenste helft van de toren is van hout, de buitenste helft van steen. De vorm van het baken is geïnspireerd op een grenspaal van het ministerie van Oorlog in dit gebied.
Voorzieningen
Omdat Fort Pannerden onderdeel is van de Nieuwe Hollandse Waterlinie ontwierpen we een unieke fietsenstalling: de waterlinie fietsenstalling. De vormgeving is afgeleid van de tankversperringen die om het fort lagen ten tijde van de mobilisatie. De versperringen inspireerden ons tot een fietsenstalling op dezelfde plek zonder afbreuk te doen aan het bijzondere karakter van die plek. Parkeer je fiets tegen een tankversperring.
- Kenmerken
Fort Pannerden
Locatie: Doornenburg, Gelderland
Opdrachtgever: Gemeente Lingewaard
Partners: Tinker Imagineers, Staatsbosbeheer
Status: Deels uitgevoerd
Periode: 2014-2015
Thema: Recreatie. Landschapsontwerp.
Omschrijving kort: Trotseer de elementen: Fort Pannerden opent haar deuren als belevingscentrum